Má ...

 by Secret Garden

Mẹ già như chuối chín cây
Gió lay mẹ rụng, con rày mồ côi (ca dao)

Mồ côi cha ăn cơm với cá ...

Khi tôi chưa tròn bốn tuổi, Ba tôi qua đời sau một cơn bạo bệnh do di chứng của những ngày trong quân ngũ - thời kháng chiến chống Pháp.

Tôi chỉ còn nhớ Ba tôi qua tấm di ảnh trên bàn thờ : Khuôn mặt hiền từ & nhân hậu, chiếc áo dài the đen như muốn nhắc nhở các con nhớ về truyền thống Nho giáo của gia đình ... những mẫu chuyện rời rạc từ những bác đồng trang với Ba (Bác Bốn Bá, Bác Bốn Xu, Bác Năm Tôn…) , và hơn hết thảy là lòng yêu thương và kính trọng mà Má dành cho Ba : người đại đội trưởng bộ đội quyết tử Trung phần, người đã từ chối tập kết ra Bắc vì tin rằng cuộc chiến đánh đuổi thực dân đã hoàn thành, năm 1954 là cơ hội để dân tộc Việt Nam viết nên trang sử độc lập dân tộc và kiến thiết đất nước. Không đâu hơn quê cha đất tổ, người đã chọn ở lại quê nhà, chọn mẹ tôi.

Ký ức duy nhất tôi còn nhớ về Ba tôi, Ba hay ngồi trên võng ở nhà ngang đong đưa cùng tôi mỗi ngày, kể cho tôi nghe những mẫu chuyện mà sau này tôi biết Ba đọc từ trong “Minh Tâm Bửu Giám”. Tấm ảnh làm tôi đau lòng đến tận bây giờ, là khỏang khắc tôi cười rất vô tư trong đám tang đưa Ba tôi về cõi vĩnh hằng.

Mồ côi cha ăn cơm với cá …

Cảm ơn trời phật, vì tôi còn Má ...

Lời người xưa quả không sai bao giờ. Má tôi là minh chứng sống động cho một người phụ nữ Việt Nam : Một đời tận tụy gánh vác giang san nhà chồng, một đời xả thân vì con như một con ong cần mẫn, không than van, không câu nệ.

Má tôi không nhiều chữ nghĩa. Má chỉ đọc thông viết thạo. Má làm hội trưởng hội Phụ nữ cứu quốc thôn, rồi tiếp tục được học thêm trong phong trào bình dân học vụ. Nhưng Má có một trí nhớ lạ lùng. Ngày nay, ngoài 80 tuổi – Má vẫn nhớ và đọc thuộc vanh vách các bài học trong “Quốc Văn Giáo Khoa Thư”.

Má bảo, tôi sinh ra trên luống mạ. Khi má đau bụng, chỉ về đến nhà tắm rửa xong là sinh ra tôi.

Sáu tuổi ra đình xem hát bội, tôi đã biết tập làm kép ...

Tám tuổi đã biết nấu cơm bằng lửa rơm ...

Khói lam chiều vương nơi nơi,
Khói lam chiều gieo đơn côi,
Đưa người tha phương vào trong lãng quên . (Khói Lam Chiều)

Mười tuổi đã biết thế nào là đói, là cơm độn khoai lang / khoai mì / bobo

Nhưng đó lại là những ngày tháng hạnh phúc, vì chưa bao giờ tôi thấy mình là trẻ mồ côi cha. Má vừa là một người mẹ, vừa là một người cha luôn nâng niu, dạy dỗ trên từng bước chân chập chững vào đời của tôi.

Lần đầu tiên tôi thấy Má khóc là khi tôi mang về giải nhất môn toán cấp huyện ...nhìn tôi áo bính thùng thình, chân đất bên cạnh học sinh thị trấn được các cha mẹ, thầy cô thăm hỏi ân cần. Má đã khóc.

Lần thứ hai, ngày Má đưa tôi ra ga để vào Sài Gòn học đại học. Gói cho tôi nắm xôi trong lá chuối hơ lửa ấm áp tình quê, một đòn bánh Tét, Má quảy hai bao gạo ra ga Diêu Trì. Trước lúc lên tàu lửa, má dúi cho tôi ba ngàn và dặn :" Ba má đã ráng làm lụng, tích cóp được mấy mẫu ruộng, đặng lo cho các con ăn học nên người, nhưng nhà nước đã lấy hết rồi. Má chỉ còn ngần này... má tin con sẽ không phụ lòng mong mỏi của Má".

Có lần tôi thấy một bà già
Đưa tiễn con đi một chốn xa
Tàu chạy lâu rồi
bà vẫn đứng
Lưng còng đổ bóng xuống sân ga (Nguyễn Bính)

Chuyến tàu đưa tôi rời xa quê nhà nghèo khó. Bóng Má trải dài trên sân ga Diêu Trì hòa lẫn bóng hoàng hôn năm nào sẽ mãi mãi hằng ghi dấu trong ký ức tôi.

Sau này, những lúc trà dư tửu hậu ... bạn bè hay hỏi làm cách nào tôi tồn tại được ở Sài Gòn với vẻn vẹn ba ngàn đồng trong tay.

Tôi hãnh diện: "không, Ba ngàn đồng với một gia tài: tình yêu & lòng tin của Má tôi"

 

Ref:

Thảo Nguyên 04 tháng tuổi & Nội - Photo by Secret Garden Sep 11th 2003